| vrijdag 1 juli 2011 | 20:30 uur - Nicolaïkerk |
| vrijdag 1 juli 2011 |
| 20:30 uur - Nicolaïkerk |
Festival Oude Muziek: Der Friede sei mit dir
| Peter Kooij | - | bas
|
|
|
| L'Armonia Sonora: |
|
| Fran?ois Fernandez | - | viool
|
| Mieneke van der Velden | - | viola da gamba
|
| Lorenzo Feder | - | orgel
|
| Kristen Witmer | - | sopraan |
Programma
| Cantate Jubilate Domino | - | Buxtehude, viola da gamba obligaat, bc en bas
|
| Trio-sonate in a-moll | - | Buxtehude, viool, vdg, bc
|
| Cantate 'Die Hoffnung ist mein Leben' | - | Georg Philipp Telemann (1681-1767)
|
| Vioolsonate G-gr | - | J.S. Bach, viool, bc
|
| Cantate 'Der Friede sei mit dir' | - | J.S. Bach, vioolsolo, bc, bas
|
|
Toegang € 15,-/ € 12,50 (CJP/Pas 65/U-pas)/€ 7,50 (studenten)
Toelichting
Drie grote Duitse componisten staan naast elkaar op ons programma 'Der Friede sei mit dir'. We beginnen bij Bachs grote voorbeeld Dietrich Buxtehude, een Deens-Duitse componist, klavecinist, organist, muziekpedagoog en muziekorganisator.
Dietrich Buxtehude is de beroemdste vertegenwoordiger van de Noord-Duitse Orgelschool, die afstamde van Jan Pieterszoon Sweelinck. Een bekende leerling van Buxtehude was Nicolaus Bruhns. Johann Sebastian Bach was in de winter van 1705-1706 400 kilometer te voet van Arnstadt (waar hij toen werkte) naar Lübeck gegaan om Buxtehude te zien en horen dirigeren en orgelspelen. Bach had vier weken willen blijven, maar prolongeerde zijn bezoek tot een verblijf van vier maanden, wat hem door zijn werkgevers in Arnstadt niet in dank werd afgenomen.
Georg Philpp Telemann was één van de meest produktieve componisten ooit. Van 1716 tot 1766 schreef hij rond 1200 kerkcantates, 23 passiemuzieken, 5 passieoratoria, 13 psalmmuzieken, 9 wereldlijke cantates en serenades, 9 kapiteinsmuzieken, 13 motetten en 6 missen. Hij was een tijdgenoot van Johann Sebastian Bach, die inmiddels beschouwd wordt als de 'grotere' componist, terwijl Telemann tijdens zijn leven als belangrijker werd beschouwd. Ter vergelijking met Bach kan men stellen, dat Telemann liever het applaus dan de verbazing van zijn publiek oogstte.
De
Cantate Jubilate Domino voor bas, viola da gamba en continuo is een lofzang met een zeer virtuoze viola da gamba-partij die maar liefst drie-en-een-half octaaf bestrijkt. De continuopartij wordt in ons programma gespeeld door orgel en 'viola da spalla'. De viola da spalla (of viola pomposa, viola da collo, Fagottgeige, etc.) werd in Bachs tijd gespeeld door de violisten; men vindt in handschriften aparte partijen in de vioolstemmen, soms genoteerd in g-sleutel. In 1710 schrijft Mattheson, dat het instrument ideaal is voor hoge virtuoze baspartijen.
De veertien
Triosonates voor viool, viola da gamba en continuo zijn de enige werken die tijdens Buxtehudes leven zijn gepubliceerd. De stukken zijn een indrukwekkend voorbeeld van de inventiviteit van de componist; in alles zijn ze een gesprek tussen de twee instrumenten, die het vaak met elkaar eens zijn, maar ook regelmatig in discussie lijken te gaan.
Behalve de vele kerkelijke cantates voor koor, solisten en orkest schreef Telemann ook enkele solo-cantates voor slechts één zanger, begeleid door een klein ensemble.
Die Hoffnung ist mein Leben is daarvan een prachtig voorbeeld. Het is niet bekend wanneer Telemann dit werk heeft geschreven.
Van de
Sonate in G voor viool en continuo van Bach zijn meerdere versies; de bas-partij is tevens door Bach gebruikt voor de sonate voor fluit en (scordatura-)viool met continuo, en voor de sonate voor (eveneens scordatura)-viool en obligaat clavecimbel (in F-gr). In deze laatste versie wordt het vivace een presto met twee herhalingen.
Der Friede sei mit dir is een kerkelijke cantate voor bassolo van Johann Sebastian Bach, waarschijnlijk gecomponeerd rond 1730. We kennen het werk enkel uit kopieën die na zijn dood zijn opgedoken. Oorspronkelijk bestond het vermoedelijk uit meer dan enkel de delen voor bas. De cantate is bedoeld voor de Derde Paasdag, i.e. de dinsdag na Pasen. Het centrale onderdeel van deze cantate is de prachtige aria 'Welt, ade, ich bin dein müde'. Deze aria wordt omlijst door het eerste couplet van het koraal, terwijl de viool een zeer viruoze concertante partij speelt (die overigens ook door traverso kan worden uitgevoerd).
Biografieën
Peter Kooij begon op zesjarige leeftijd met zingen in het koor van zijn vader en als jongenssopraan maakte hij reeds vele radio, tv- en plaatopnamen. Na zijn viool- en zangstudie aan het Utrechts Conservatorium behaalde hij zijn zangdiploma aan het Sweelinck Conservatorium te Amsterdam, waar hij bij Max van Egmond studeerde. Zijn concertreizen voerden hem naar de belangrijkste muziekcentra in de hele wereld zoals Het Concertgebouw Amsterdam, Musikverein Wien en Carnegie Hall New York. Hij werkte met dirigenten als Philippe Herreweghe, Ton Koopman, Frans Brüggen, Gustav Leonhardt, René Jacobs en Sigiswald Kuijken. Peter Kooij werkte mee aan meer dan 130 cd-opnamen voor verschillende labels. Naast zijn concertpraktijk is hij artistiek adviseur van het Ensemble Vocal Européen. Tevens is hij een veelgevraagd pedagoog: hij was jarenlang docent aan het Conservatorium van Amsterdam en aan de Musikhochschule Hannover. Sinds 2000 is hij gastdocent aan de Tokyo University of fine Arts and Music en sinds 2005 is hij docent aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag. Verder wordt hij regelmatig uitgenodigd voor het geven van masterclasses over de hele wereld.
Het ensemble
L'Armonia Sonora is in het leven geroepen door gambiste Mieneke van der Velden om in samenwerking met vocale solisten cantates te kunnen uitvoeren. L'Armonia Sonora bestaat uit musici die allen Nederlandse en internationale bekendheid genieten op het gebied van de Oude Muziek en die lesgeven aan verschillende Nederlandse en buitenlandse conservatoria. De programma's van het ensemble ontstaan meestal uit de behoefte een bepaalde cantate of soms zelfs een specifieke aria uit te voeren; uitgaande van de bezetting van die stukken worden zeer afwisselende concertprogramma's samengesteld.
Top
[Home]
