| Programma-archief 2008 |
| |  |
De Stichting Culturele Evenementen Nicolaikerk presenteert de Nicolaiconcerten.
Kaartverkoop vindt vanaf een half uur voor aanvang van het concert plaats bij de ingang van de Nicolaïkerk. De concerten duren ongeveer 45 minuten.
Het actuele programma is te vinden in de Agenda.
De Nicolaikerk is gelegen aan het Nicolaaskerkhof in de zuidelijke binnenstad van Utrecht (Zie Stadsplattegrond Utrecht).
Van de schoonheid en de gekte
Blokfluitensemble BRISK
| m.m.v. Guus Janssen | - | virginaal |
Programma
| William Byrd (1543-1623) | - | Tregian's Ground |
| Peter Philips (1560/61-1628) | - | Pavana en Galiarda |
| William Byrd / Thomas Morley (1557/58-1602) | - | O Mistris Myne |
| Guus Janssen (1951) | - | O Mistris Myne |
| John Bull (1562/63-1628) | - | Fantasia |
| Guus Janssen | - | Estampie |
| William Byrd | - | The Bells |
| Guus Janssen | - | Vleug |
| Giles Farnaby (1563-1640) | - | Tower Hill |
| - | A Maske | |
| - | The old Spagnoletta | |
| - | The L. Zouches Maske | |
| - | Bony sweet Robin | |
| - | A Maske | |
| - | Alman (Robert Johnson set by Giles Farnaby) | |
| - | Rosasolis |
Van de schoonheid en de gekte
Brisk en Guus Janssen laten zich inspireren door de muziek uit het Fitzwilliam Virginal Book, een verzameling virginaalmuziek, die bewaard gebleven is in een kleine folioband die nu in het Fitzwilliam museum in Cambridge ligt. De 209 bladen met composities in dit boekje vormen een schatkist vol klaviermuziek, en geven een mooi beeld van het Engelse muziekleven in de tweede helft van de 16e en het begin van de 17e eeuw. In dit programma worden dansen en variatiewerken over bekende Engelse deuntjes afgewisseld met indrukwekkende en soms grillige fantasieën. Met bewerkingen voor blokfluitkwartet, moderne improvisaties en onverwachte combinaties, klinkt deze muziek als nieuw.
Hoe kan een hedendaagse componist zo verslingerd raken aan een verzameling oude muziek? Guus Janssen vertelt over zijn fascinatie voor het Fitzwilliam Virginal Book:
'Ik herinner me nog dat ik het boek voor het eerst thuis bij iemand zag liggen, in 1980 of zo. Ik kende toen natuurlijk wel Sweelincks muziek, maar die hele wereld van Engelse componisten was onbekend voor me. Ik was meteen in de ban van de uitersten, die in die verzameling voor komen. De muzikale ervaringen lopen van "totaal idioot'' tot "waanzinnig ontroerend mooi". Eigenlijk zijn dat de twee manieren van werken in muziek die ik zelf ook nastreef.
In de eerste categorie valt natuurlijk zo'n stuk als Ut re mi fa sol la van John Bull. Je zou het de eerste enharmonische modulatie uit de muziekgeschiedenis kunnen noemen. Tot dan toe waren er natuurlijk wel vaker werken geschreven over die reeks, maar wanneer je de reeks telkens een toon hoger hoort verschijnen en de bedoelingen duidelijk worden, begin je je te verkneukelen: o jee, dit kan niet lang goed gaan, hoe gaat hij zich hieruit redden?
Byrd en Gibbons vallen in de andere categorie met prachtige ontroerende muziek in een uitgekristalliseerde vorm.
Ik vergelijk wel eens Bull met Haydn en Byrd met Mozart. Haydn gaat op een jonge-honderige manier met de sonatevorm om, met hier en daar een slippertje. Bij Mozart tref je een uitgebalanceerde vorm aan, veel meer rust. Bull heeft diezelfde recalcitrantie als Haydn, die me intrigeert.
Er staan nog veel meer van die dwarse experimenten in.
Eigenlijk is het Fitzwilliam Virginal Book symbolisch voor de hele muziekgeschiedenis als grote doorlopende weg, met volop de kans om in allerlei doodlopende straatjes en steegjes te neuzen.'
Brisk speelt arrangementen voor blokfluitkwartet. Guus speelt stukken uit het Fitzwilliam Virginal Book en improvisaties daarover. Het avontuurlijkst zijn de arrangementen voor kwartet en virginaal en de composities die zijn geïnspireerd door deze 'bijbel' van Guus Jansen. Een tipje van de sluier: Estampie gaat over een op hol geslagen cadensformule en O mistris myne, misschien wel de mooiste melodie uit het boek, spookt rond in een gelijknamige nieuwe compositie: 'Het heeft iets geks en eigens.'
Guus Janssen
De muziek van Guus Janssen (1951) laat zich moeilijk categoriseren. Het kan een gecomponeerde improvisatie zijn (Brake voor pianosolo) of een geïmproviseerde compositie (delen uit zijn Vioolconcert en zijn opera Noach). Muziek vraagt net als het leven zelf nu eens om snelle beslissingen en dan weer om een lange bedenktijd.
Als pianist en clavecinist trad hij op in verschillende bezettingen met musici van John Zorn tot Gidon Kremer. Sinds begin jaren tachtig leidt hij zijn eigen ensembles, van (piano) trio tot 11-tet en (opera) orkest. Als solist was hij te horen, vooral in eigen composities en als improvisator op diverse internationale festivals.
Janssens composities reiken van pianomuziek en kamermuziek tot symfonisch werk en opera. Zij werden uitgevoerd door vooraanstaande Nederlandse en buitenlandse orkesten en ensembles. Twee opera's gingen in première bij de Nederlandse Operastichting.
BRISK Recorder Quartet Amsterdam
In 1986 trad BRISK voor het eerst op in de Bachzaal te Amsterdam. Sindsdien heeft het ensemble niet stilgezeten en ontwikkelde het zich tot een gerenommeerd blokfluitkwartet. Door samen te werken met collega-musici, componisten, acteurs, regisseurs en filmers verkent BRISK de grenzen tussen de diverse disciplines. Componisten als Ron Ford, Martijn Padding, Calliope Tsoupaki, Guus Janssen, Bart Visman, Michiel Mensingh, Theo Verbey en Roderik de Man lieten zich door de vier musici inspireren om nieuw werk voor hen te schrijven.
Het kwartet onderscheidt zich ook door de levendige vertolkingen van oude muziek, de voortdurende zoektocht naar onbekend repertoire en de vele bewerkingen die het ensemble maakte in de traditie van het instrument.
Onder de musici met wie BRISK samenwerkte, waren Michael Chance, Johannette Zomer, Maarten Koningsberger, het Egidius Kwartet en het Gesualdo Consort, Bernard Winsemius, Leo van Doeselaar, Susanne Braumann, Mike Fentross, Tomoko Mukaiyama en The Locke Consort.
Het kwartet beschikt over een uitgebreid instrumentarium, dat door intensieve contacten met blokfluitbouwers uit de hele wereld voortdurend in ontwikkeling is. Dit maakt het mogelijk composities uit de renaissance, de barok, de 20e en de 21e eeuw elk in hun eigen stemming en klankkleur uit te voeren.
Het Brisk Recorder Quartet Amsterdam bestaat uit: Marjan Banis, Saskia Coolen, Bert Honig en Alide Verheij - blokfluiten
Website: http://www.brisk.nl
Bekijk de foto's van dit concert